เวลาที่ลูก ‘แหวะนม’ หรือขย้อนนม เรามักจะคิดว่าลูกดูดนมมากไป อิ่มเกินไป จนลูกแหวะออกมา ซึ่งก็เป็นเหตุผลที่ถูกต้อง แต่ก็ยังมีโรคอย่างอื่นอีกที่ทำให้ลูกมีอาการแหวะนม นั่นก็คือ โรคกรดไหลย้อน ซึ่งแน่นอนว่าต้องใช้การสังเกตว่า การที่ลูกแหวะนมออกมานั้น เกิดจากการดูดนมมากเกินไป หรือเกิดอาการผิดปกติของร่างกาย ฉบับนี้ได้รับเกียรติจาก พญ.ธิดาวรรณ วีระไพบูลย์ กุมารแพทย์สาขาทารกแรกเกิด โรงพยาบาลบีเอ็นเอช จะมาช่วยไขข้อข้องใจ เกี่ยวกับโรคกรดไหลย้อนในเด็กให้คุณพ่อคุณแม่เข้าใจมากขึ้นค่ะ
รู้จักอาการ
แหวะนมอย่างเดียว
เด็กที่มีอาการแหวะนมหรืออาหารหลังจากอิ่มแล้ว พบได้ทั่วไปเป็นปกติในเด็กทารก สาเหตุที่เกิดขึ้นก็เพราะ หูรูดของกระเพาะอาหารของเด็กช่วง 3 เดือนแรก ยังไม่แข็งแรง เมื่อกินอาหารเร็วเกินไป กินเยอะไป บวกกับท่าทางการอุ้มขณะและหลังให้นมหรือกินอาหาร อาจส่งผลให้ลูกแหวะออกมา เช่น คุณแม่ไม่ได้จับลูกเรอหลังกินนมเสร็จ หรือจัดท่าทางของลูกไม่ถูกวิธี เช่น มีการรัดผ้าแน่นไป ก็อาจเพิ่มแรงดันในกระเพาะ ทำให้ลูกแหวะอาหารออกมา พบได้ช่วง 3-4 เดือนแรก น้องๆ กลุ่มนี้ถือว่าแหวะนมตามปกติค่ะ
แหวะนม และมีอาการอื่นร่วมด้วย
ในกลุ่มที่เป็นโรคกรดไหลย้อนจะมีอาการมากกว่าปกติ สังเกตง่ายๆ ได้ว่า ลูกมีอาการอื่นๆ ร่วมด้วยนอกจากแหวะนม เช่น
• ลูกไม่สบายตัว หงุดหงิดงอแง กระสับกระส่าย (แสดงท่าแอ่นหน้าอก บิดตัว เพราะรู้สึกปวด)
• อาเจียนมากผิดปกติ พุ่งออกมา
• การเจริญเติบโตผิดปกติ ขาดสารอาหาร น้ำหนักเพิ่มช้ากว่าปกติ เพราะกินแล้วขย้อนออกตลอด
• มักมีอาการมากขึ้น หลังอายุ 6-7 เดือน
กลุ่มเสี่ยงต้องระวังว่าอาจจะเป็นโรค
เด็กที่คลอดก่อนกำหนด, มีพัฒนาการช้า, เคยผ่าตัดช่องท้อง หรือมีความผิดปกติทางสมอง เด็กที่มีโรคปอดเรื้อรัง ก็มีความเสี่ยงมากกว่าเด็กปกติทั่วไป หรือกลุ่มเด็กที่มีภาวะอ้วน มีความเสี่ยงที่จะเกิดปัญหากรดไหลย้อนได้ง่าย
ผลกระทบต่อสุขภาพ
คุณแม่ต้องสังเกตว่าหากหลังอายุ 6 เดือนไปแล้ว อาการแหวะนมหรืออาหารค่อยๆ หายไปเอง ลูกกินได้ดี และการเจริญเติบโตของลูกก็เป็นปกติ แสดงว่าลูกไม่ได้เป็นโรคกรดไหลย้อน แต่หากแหวะบ่อยและมีภาวะแทรกซ้อน กินได้น้อยลง ร้องกวนงอแงมากหลังกินนมจนผิดสังเกต ให้ตั้งข้อสงสัยว่า ลูกอาจเป็นโรคกรดไหลย้อน ควรพาลูกมาพบคุณหมอ เพราะหากปล่อยผ่าน จะยิ่งส่งผลต่อสุขภาพของลูก เช่น
• การเจริญเติบโตไม่เป็นไปตามเกณฑ์ เพราะไม่ได้รับสารอาหารในปริมาณที่เหมาะสม
• การแหวะบ่อยๆ ก็อาจทำให้เบื่ออาหาร มีปัญหาเรื่องการนอน
• มีภาวะแทรกซ้อนอื่นๆ ได้ เช่น แหวะบ่อยจนสำลัก หรือมีอาการติดเชื้อในปอด เป็นต้น
• ในเด็กโตจะพบว่า ลูกปวดท้องเรื้อรัง, กลืนอาหารลำบากหรือไอเรื้อรัง (ระคายเคืองลำคอ)
การดูแลเด็กเล็ก
หลังกินนมเสร็จ ควรอุ้มเรอ ไม่ควรกินแต่ละมื้อมากหรือเร็วเกินไป และเวลานอนให้ยกศีรษะสูง 30-45 องศา หรือหากลูกกินเสร็จใหม่ๆ ไม่ควรรีบพาไปนอน
ปัจจุบันมีการผลิตนมผสมสูตรพิเศษ ที่ช่วยลดปัญหากรดไหลย้อนดังกล่าว และยาที่ช่วยเพิ่มอาการการบีบตัวของลำไส้ หรือกลุ่มยาลดกรดในกระเพาะ ทั้งนี้ คุณแม่ควรปรึกษาและขอคำแนะนำจากคุณหมอก่อน หากกินยาแล้วไม่ดีขึ้น อาจต้องกลืนแป้ง หรือใส่สายวัดกรดในกระเพาะ เพื่อพิสูจน์หาสาเหตุ ส่วนคุณแม่ที่ให้นมแม่ไม่จำเป็นต้องเปลี่ยนมาให้นมผสมสูตรพิเศษ แต่อาจปรับเปลี่ยนพฤติกรรมและท่าทางการให้นมที่ถูกวิธี และยังคงให้นมแม่ได้ตามปกติ
เด็กโต
ลดอาหารจำพวกอาหารมัน รสจัด เพราะอาหารเหล่านี้จะทำให้เกิดกรดในกระเพาะ เกิดกรดไหลย้อนขึ้นมาได้ง่าย
การดูแลสุขภาพลูกในเบื้องต้น สิ่งที่สำคัญ คือ การสังเกตอาการลูกตามความเป็นจริงไม่เข้าข้างตัวเองหรือปล่อยละเลยเกินไป และไม่วิตกกังวลเกินไปด้วย นั่นเองค่ะ
พญ.ธิดาวรรณ วีระไพบูลย์
กุมารแพทย์ทารกแรกเกิด รพ.บีเอ็นเอช
Text : ออมจัง
แหล่งที่มา Mother&Care Magazine, มาเธอร์แอนด์แคร์ คู่มือเลี้ยงลูกเพื่อคุณแม่สมัยใหม่ตั้งแต่ตั้งครรภ์จนถึงลูกอายุ 9 ปี
ติดตามอ่านฉบับเต็มแบบออนไลน์ได้ที่ Mother&Care e-Magazine
หรือ ติดตามที่ Community Club คุณแม่ Facebook Mother&Care ที่รวมเรื่องราวเรื่องน่ารู้ สำหรับคุณแม่มือใหม่คะ
