โดย: นพ.อานนท์ เรืองอุตมานันท์
คุณแม่จะดูแลตัวเองอย่างไรให้ปลอดจากผดผื่นที่มามาพร้อมกับหน้าร้อนปีนี้ เรามีวิธีรับมือมาฝาก
หน้าร้อน ร้อนจัดขึ้นทุกปี ประเทศในเขตร้อนอย่างบ้านเราโดยเฉพาะใน 10 กว่าปีที่ผ่านมาที่ฤดูกาล 3 ฤดู แทบจะเปลี่ยนไปเป็นฤดูร้อน ร้อนมากและร้อนที่สุด ก็คงอยู่ในข่ายผลกระทบนี้อย่างแน่นอน
รู้จักกันก่อน
ผื่นหน้าร้อน (HEAT RASH หรือ PRICKLY HEAT) หรือที่บ้านเราเรียกว่า "ผด" นั่นเอง เกิดจากต่อมเหงื่ออุดตัน ขณะระบายความร้อนออกทางเหงื่อ ปลายท่อของต่อมเหงื่อจะบวมจากความร้อนชื้นจนเกิดการอุดตันและเกิดเป็นตุ่ม แดงเล็ก ๆ ถ้าเป็นมากก็จะเป็นปื้นขนาดใหญ่ และมีตุ่มใสได้ มักเกิดบริเวณอับชื้น เช่น คอ หน้าอก ใต้ราวนมตรงขอบเสื้อยกทรง ข้อพับ บริเวณข้อศอก เข่า และขาหนีบ จะไม่ค่อยมีอาการคัน มักจะแสบระคายเคืองมากกว่าและมักจะหายไปได้เองภายใน 3-4 วัน
ผดผื่น VS คุณแม่
คุณแม่ตั้งครรภ์มักจะขี้ร้อนมากกว่าคนทั่วไป และมีเหงื่อออกง่ายและมากกว่าปกติ สาเหตุเกิดจากการเผาผลาญในร่างกายเพิ่มขึ้นจากน้ำหนักตัวที่เพิ่มขึ้น ร่วมกับการสันดาปพลังงานในการเจริญเติบโตของลูกในครรภ์อย่างรวดเร็วตลอดเวลา จึงเกิดผดผื่นคันได้ง่ายอยู่แล้วในบริเวณต่าง ๆ ดังกล่าวทั้งที่อากาศไม่ได้ร้อนจัด คุณแม่ตั้งครรภ์จึงต้องเตรียมตัวในการรับมือกับการเกิดผื่นในหน้าร้อนนี้ไว้ เพราะถ้าอากาศร้อนจัดและร้อนเป็นเวลานานๆ ผดธรรมดาอาจกลายเป็นผดหนองรุนแรงได้
ขาดน้ำ...อันตราย
ผลของอากาศร้อนจัดต่อร่างกายที่อันตรายมากกว่า ผดผื่น ก็คือการเสียน้ำและเกลือโซเดียมไปกับเหงื่อในปริมาณมาก จนเกิดอาการบวมตามมือ ขา เท้า และข้อเท้า อาการตะคริวที่กล้ามเนื้อ แขนขา และหน้าท้อง และถ้ารุนแรงมากจะมีอาการอาเจียนอ่อนแรง ปวดศีรษะ กระสับกระส่ายและเป็นลมได้ ที่รุนแรงที่สุดซึ่งมักพบในนักกีฬากลางแจ้ง หรือผู้ที่เสียเหงื่อต่อเนื่องนาน ๆ แล้วดื่มน้ำเปล่าชดเชยทันทีในปริมาณมาก แต่ขาดเกลือโซเดียม จะเกิดอาการสมองบวม ชัก และอาจรุนแรงถึงขั้นเสียชีวิตได้เลยทีเดียว ซึ่งฟังดูไม่น่าเชื่อว่าจะเกิดขึ้นได้
คุณแม่ตั้งครรภ์ที่ต้องทำงานกลางแจ้ง ออกนอกอาคารบ่อยหรือเดินทางบ่อย จึงควรที่จะระมัดระวังการเสียเหงื่อ ขาดน้ำและเกลือโซเดียมในช่วงหน้าร้อนนี้ไว้ให้ดี
8 เทคนิค...คุณแม่รับร้อน
สำหรับข้อแนะนำในการเตรียมตัวรับมือกับอากาศร้อนจัดก็มีดังนี้
1. ดื่มน้ำรวมเครื่องดื่มอื่น ๆ เช่น น้ำผลไม้ นม ให้ได้ 8-10 แก้วต่อวัน
2. เลี่ยงแดดให้มากที่สุด กางร่มทุกครั้งเมื่อออกแดด โดยเฉพาะคุณแม่ที่รับประทานยาขับปัสสาวะ และยาลดความดันโลหิตจะไวต่ออันตรายจากแสงแดดได้มากกว่าปกติ
3. เลือกเสื้อผ้าที่สวมสบาย บางเบา ซับเหงื่อ สีอ่อน แขนกุดหรือสั้น รวมถึงชุดชั้นในที่ไม่รัดตรึงราวนมและขาหนีบ รวมถึงขณะอยู่บ้านอาจเลี่ยงการสวมชุดชั้นใน
4. ก่อนออกจากบ้าน ทาครีมกันแดด ขนาด SPF 15 ก่อนล่วงหน้า 30 นาที ทาเฉพาะบริเวณที่จะถูกแดด และสวมแว่นตาดำเสมอ
5. หลีกเสี่ยงการใช้เมคอัพและครีมทาตัวที่เหนอะหนะ ล้างหน้าและอาบน้ำบ่อย ๆ เพื่อให้ผิวได้หายใจ ต่อมเหงื่อจะไม่อุดตัน
6. ไม่ถูสบู่หรือฟอกบริเวณที่เป็นผื่น และเลี่ยงการอาบน้ำอุ่นเพื่อไม่ให้ระคายเคืองเพิ่มมากขึ้น
7. ถ้าผมยาวควรจะรวบผมให้เกล้าขึ้นไปพ้นคอ ใบหน้า หรือตัดผมสั้นที่ดูแลได้ง่าย เพื่อที่จะสระผมได้ทุกวัน
8. งดเครื่องประดับที่ทำจากนิเกิล เช่น ตุ้มหู สร้อยคอ สร้อยข้อมือ เพราะพบว่ามีผู้แพ้นิเกิล(NICKEL RASH) มากถึงร้อยละ 40 ใน 5 ปีที่ผ่านมา และมักจะแพ้รุนแรงขึ้นในช่วงหน้าร้อน
ผื่น...ใกล้คลอด
สำหรับคุณแม่ที่ตั้งครรภ์แรกอาจจะมีผื่นคันอีกชนิดหนึ่งเกิดขึ้น ซึ่งเป็นโรคผื่นคันที่มีอาการคันอย่างรุนแรงในช่วงใกล้คลอด เกิดขึ้นได้ 1 ต่อ 160-240 ของคุณแม่ครรภ์แรกและพบในครรภ์หลังเพียงร้อยละ 11.7 สาเหตุของโรคนี้เกิดจากผิวหนังโดยเฉพาะผนังหน้าท้องขยายตัวอย่างรวดเร็วใน ขณะที่ผิวหนังไม่เคยขยายตัวมาก่อนเพราะเป็นครรภ์แรก จึงพบบ่อยในคุณแม่ครรภ์แรกที่มีน้ำหนักตัวเพิ่มมากและเร็ว รวมทั้งในครรภ์แฝดสองและสาม
ผื่นจะมีลักษณะเป็นตุ่มแดงคล้ายยุงกัด กระจายบริเวณรอยแตกของผนังหน้าท้อง ยกเว้นบริเวณรอบสะดือ และพบได้บริเวณลำตัว แขนขา บางครั้งมีบริเวณหน้า ฝ่ามือ และฝ่าเท้าได้
ตุ่มเหล่านี้ มีชื่อย่อว่า PUPPP (PRURITIC URTICARIAL PAPULES AND PLAQUES OF PREGNANCY) จะมีอาการคันรุนแรงมาก และจะคันทั้งวันทั้งคืนเหมือนโดนหมามุ่ย บางรายจะนอนไม่หลับต่อเนื่อง ถ้าเกาก็จะระคายเคืองและคันรุนแรงขึ้น และแน่นอนถ้าเกิดในช่วงหน้าร้อนจัดที่มีเหงื่อชุ่ม ร้อน ชื้น คงบรรยายไม่ได้ว่าอาการคันจะรุนแรงขนาดไหน คุณหมออาจจะต้องให้ยากล่อมประสาทหรือยานอนหลับ แต่คุณแม่เบาใจได้ว่า จะไม่มีปัญหาอื่น ๆ ต่อสุขภาพ และต่อลูกในครรภ์ มีแค่คัน คันและคันเท่านั้น
การรักษาคุณหมอจะให้ทาครีมชนิดสเตียรอยด์ (STERIOR) ที่เข้มข้นในบริเวณที่คัน ถ้ารุนแรงมากอาจต้องให้ยาสเตียรอยด์รับประทานร่วมด้วย ที่สำคัญคือคุณแม่ต้องปฏิบัติตัวและดูแลผื่นตามข้อแนะนำ 8 ข้อที่กล่าวมาอย่างเคร่งครัดจนกว่าจะคลอด เพราะผื่นจะทุเลาและหายไปเองอย่างรวดเร็วภายใน 7 วันหลังคลอด และจะไม่ทิ้งร่องรอยหรือรอยแผลเป็นไว้เลย
เสื้อผ้าเด็กหน้าร้อน เลือกซื้อ ที่นี่ ค่ัะ
ขอขอบคุณข้อมูลจาก MomyPedia
